اگرچه عیب یابی خودرو یک مقوله فنی و تخصصی محسوب می شود و برای تشخیص عیوب مختلف خودرو به تجربه و دانش زیادی نیاز است، اما گاهی اوقات می توان به سادگی از برخی از علائم دیداری و شنیداری آن را تشخیص داد. به عنوان مثال، شنیدن صداهای غیرعادی از سمت موتور یا گیربکس، مخلوط کردن آب و روغن، کاهش سطح روغن موتور و تغییر رنگ دود اگزوز، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل فنی در مجموعه موتور خودرو باشد.

در این بین، تغییر رنگ دود اگزوز یکی از واضح ترین و آسان ترین راه ها برای تشخیص عیب موتور خودرو است. به طور کلی گازهای خروجی از اگزوز خودروهای جدید باید بی رنگ باشند. اما در شرایط غیرعادی گازهای خروجی از اگزوز ممکن است به سه رنگ آبی، سفید یا مشکی تبدیل شوند و در این زمان باید بلافاصله به فکر ارجاع خودرو به تعمیرگاه باشید. البته خروج بخار سفید از لوله اگزوز در هوای سرد و مرطوب، نشانه خرابی موتور نیست. با همراه باشید

برای استعلام قیمت لوازم یدکی ماشین سنگین و خرید لوازم اتوبوس 457 شهری کلیک کنید.

 دود آبی: نشانه روغن سوزی

اگر متوجه شدید که اگزوز خودروی شما گازهای آبی به هوا ساطع می کند، باید به فکر تعمیر روغن سوزی موتور خودرو باشید. زیرا احتمال بسیار قوی وجود دارد که رینگ و پیستون خودرو معیوب باشد و قابلیت آب بندی محیط سیلندر در برابر نفوذ روغن را از دست داده باشد.

شکستگی یا خوردگی رینگ کمپرسور، تغییر ابعاد پیستون یا سیلندر و همچنین خراشیدگی سطح دیواره سیلندر می تواند علت سوختن روغن موتور و خروج دود آبی رنگ از اگزوز باشد. البته خرابی کاپ های میل سوپاپ نیز ممکن است منجر به روغن سوزی شود که در این صورت به سادگی با بازکردن سرسیلندر و تعویض کامل این کاپ ها مشکل حل می شود.

لازم به ذکر است که اگر دود آبی فقط در زمان سرد شدن موتور از اگزوز خارج شود و پس از گرم شدن موتور دیگر قابل مشاهده نباشد، می توان فهمید که فقط کاپ های میل سوپاپ آسیب دیده و خوشبختانه رینگ و پیستون سالم هستند. در هر صورت خروج دود آبی از اگزوز قطعا نشانه روغن سوزی موتور است و لازم است در اسرع وقت خودرو را به تعمیرگاه ارجاع دهید.

 دود سیاه: نشانه تنظیم نادرست نسبت سوخت به هوا

وقتی دود سیاه از اگزوز خودرو خارج می شود باید بدانید که تعادل بین نسبت سوخت و هوا در محفظه احتراق به هم خورده و در نتیجه دود خارج شده از اگزوز سیاه شده است. ایراد در انژکتورها، مسدود شدن هوای ورودی به موتور، کثیف بودن فیلتر هوا، خرابی دریچه ساسات در خودروهای کاربراتوری، ایراد در سنسور اکسیژن یا سایر سنسورهای مربوط به اندازه گیری فشار و جرم هوا می تواند دلیل آن باشد. 

دود سفید: نشانه ای از ورود مایع خنک کننده به محفظه احتراق

 توجه داشته باشید که بخارهای سفیدی که از لوله اگزوز خارج می شود در هنگام هوای بسیار سرد و مرطوب کاملاً طبیعی است و نشان دهنده ایراد در موتور خودرو نیست. اما در صورت مشاهده دود غلیظ سفید همراه با عملکرد نسبتاً بد موتور و کاهش سطح مایع خنک کننده رادیاتور، باید بدانید که به دلایلی آب به داخل محفظه احتراق نشت کرده و به احتمال زیاد واشر سرسیلندر سوخته است. البته وجود ترک در سرسیلندر یا بلوک موتور نیز می تواند دلیل نشت آب به داخل محفظه سیلندر باشد. در این زمان برای جلوگیری از بروز مشکلات اساسی در موتور، لازم است خودرو در اسرع وقت جهت تعمیرات به مراکز خدمات ارجاع داده شود.

کلام پایانی

اگر می خواهید موتور خودروی شما برای مدت طولانی مانند ساعت به کار خود ادامه دهد، باید به علائم خرابی آن از جمله تغییر رنگ دود خروجی از اگزوز توجه ویژه ای داشته باشید. به خصوص اگر رنگ دود اگزوز آبی یا سفید است، موتور خودرو باید سریعا تعمیر شود تا از مشکلات پرهزینه تری مانند تعمیر کامل موتور یا حتی تعویض آن جلوگیری شود. شنیدن هرگونه صدایی از موتور و گیربکس خودرو علاوه بر تغییر رنگ دود اگزوز، می تواند نشانه ای از ایرادات بعضا ناگوار در قسمت های فنی خودرو نیز باشد. در این موارد بهتر است هر چه سریعتر خودرو توسط کارشناسان خبره معاینه شود.

در این مقاله قصد داریم شما را با اجزای کولر ماشین آشنا کنیم. اما چرا دانستن اجزای کولر ماشین ضروری است؟ به این دلیل که شما ممکن است در تابستان و اوج گرما به مشکل خرابی کولر بخورید و ندانید که مشکل از کجاست. و یا ممکن است در مسیر خارج از شهر باشید و تلفنی با یک مکانیک در تماس باشید. در چنین حالتی لازم است که با اجزای کولر اشنا باشید تا بتوانید نسبت به تعمیر آن اقدام کنید. در ادامه شما را با این اجزا آشنا خواهیم کرد.

برای استعلام قیمت لوازم یدکی ماشین سنگین روی لینک بزنید.

اجزای کولر ماشین

کمپرسور:

 کمپرسور وسیله ای است که گاز مبرد را در کولر خودرو به حرکت در می آورد. این قسمت حساس با چرخاندن گاز در اجزای سیستم مانند قلب سیستم عمل می کند. کمپرسور گاز مبرد را از اواپراتور به کندانسور و سپس به داخل کپسول خشک کن منتقل می کند و به اواپراتور برمی گردد. کمپرسورهای مورد استفاده در سیستم های کولر خودرو باید دارای ویژگی هایی از قبیل وزن و حجم متناسب با قدرت موتور باشند تا در هنگام نصب به راحتی در محل مورد نظر قرار گرفته و بار اضافی به موتور خودرو وارد نشود.

کندانسور:

 کندانسور یکی از اجزایی است که وظیفه تبادل حرارت را بر عهده دارد. کندانسور گرمای جذب شده توسط اواپراتور را از گاز مبرد داخل سیستم به هوای محیط خارج از کابین خودرو منتقل می کند.

برای خرید چراغ جلو کامیون کلیک کنید.

کپسول خشک کن:

 کپسول خشک کن به عنوان منبع ذخیره گاز مبرد و جاذب رطوبت گاز عمل می کند. معمولاً این کپسول دارای کلید ایمنی برای قطع خودکار کمپرسور در زمانی که فشار گاز کمتر از حد تعریف شده است می باشد. روی این کپسول یک دریچه شیشه ای برای دیدن گاز وجود دارد.

اواپراتور:

 یکی دیگر از بخش های اصلی سیستم کولر خودرو، اواپراتور است. اواپراتور مجموعه ای از قطعات است که وظیفه کاهش گرمای هوای کابین خودرو را بر عهده دارد. وظیفه مهم دیگر این قطعه جذب رطوبت از هوای داخل کابین است. جریان سریع هوای ایجاد شده توسط فن برقی با عبور از سطح کویل اواپراتور، سرمای ایجاد شده توسط کویل را از طریق کانال ها و دریچه های هوا به داخل کابین خودرو منتقل می کند. عمل ایجاد سرما توسط کویل اواپراتور باعث می شود رطوبت هوای داخل کابین تقطیر شده و قطرات آب ایجاد شده از طریق لوله مخصوص به بیرون کابین خودرو منتقل شود. سیستم کولر خودرو دارای دو کلید کنترلی است که یکی از آنها در زمان کم یا زیاد شدن فشار گاز کمپرسور را از مدار خارج می کند و دیگری از تشکیل یخ در داخل محفظه اواپراتور جلوگیری می کند. عملکرد نادرست هر یک از این دو سوئیچ می تواند باعث از کار افتادن کل سیستم شود.

 مجموعه لوله و شلنگ:

شیلنگ های موجود در سیستم تهویه مطبوع خودرو وظیفه ایجاد اتصالات بین اجزای مختلف سیستم را بر عهده دارند. این شیلنگ ها به دلیل شرایط کاری خاص باید استانداردهای خاصی را رعایت کنند.

کلید تهویه مطبوع:

 این قطعه در سیستم کولر خودرو وظیفه خاموش و روشن شدن کولر را بر عهده دارد که در خودروهای مختلف به اشکال مختلف وجود دارد که به کلید A/C معروف است. معمولاً یک لامپ LED وظیفه نمایش وضعیت روشن یا خاموش بودن این کلید را بر عهده دارد. لازم به ذکر است که در برخی خودروهای امروزی با روشن شدن خودرو این قسمت حذف شده و سیستم تهویه مطبوع فعال می شود و فقط نیاز به تنظیم دما دارد.

 فن کولر:

 هنگامی که از فن برقی استفاده می شود، می توان آن را روی کندانسور یا رادیاتور نصب کرد. اگر فن کندانسور جلوی رادیاتور خودرو نصب شده باشد، در این حالت فن به گونه ای نصب می شود که هوا را از بیرون مکیده و آن را روی سطح کندانسور می دمد (حالت محرکه). اگر فن کندانسور پشت کندانسور و جلوی موتور نصب شود، هوا را از سطح کندانسور می مکد و آن را به سمت موتور می دمد.

شیر انبساط:

 این دستگاه مقدار صحیح گاز ورودی از کندانسور به اواپراتور را از طریق فیلتر تعیین می کند. این قطعه نیز باعث میشود فشار مبرد به طور ناگهانی کاهش یابد. هنگامی که کمپرسور شروع به کار می کند، شیر انبساط باز می شود و مبرد مایع با عبور از صافی مربوط به ورودی مایع فشار قوی به گاز فشار قوی تبدیل می شود. هنگامی که اواپراتور به مبرد بیشتری نیاز دارد، شیر انبساط اجازه می دهد تا مبرد کم فشار مورد نیاز وارد کویل اواپراتور شود. شیر انبساط تعادل بین بار داغ و خنک کننده بهینه اواپراتور را حفظ می کند.

رابطه بین مصرف سوخت و روشن کردن کولر

سیستم تهویه مطبوع خودرو با تسمه به کمپرسور موتور متصل است که در هنگام استفاده از کولر مصرف سوخت را افزایش می دهد. بر اساس نتایج به دست آمده توسط کارشناسان خودرو، به طور متوسط چهار تا پنج اسب بخار از قدرت موتور برای راه اندازی و راه اندازی سیستم تهویه مطبوع اختصاص می یابد. به همین دلیل است که به طور محسوسی شاهد تنبلی موتور در هنگام روشن بودن کولر خواهیم بود. در این صورت میزان افزایش مصرف سوخت به طور متوسط دو لیتر در هر صد کیلومتر افزایش می یابد.

راهکارهایی برای استفاده بهینه از کولر خودرو

در شروع فصل گرما از سالم بودن کولر خودرو و کافی بودن فشار گاز آن مطمئن شوید. کولر خودرو فضای مناسبی برای رشد باکتری ها و قارچ ها می باشد. بنابراین برای کاهش مشکلات ریوی و پوستی و همچنین استفاده بیشتر از خنکی کولر باید فیلترهای هوای سیستم تهویه را تمیز یا تعویض کرد. استفاده از کولر در داخل خودرو میزان قارچ ها و آلودگی هوا را تا 80% کاهش می دهد.

تا حد امکان، ماشین خود را زیر آفتاب شدید پارک نکنید. اگر مجبور هستید، هنگام بازگشت، چند دقیقه شیشه ها را پایین بیاورید و بدون اینکه کولر را روشن کنید. و در حد امکان اجازه دهید دمای درون خودرو به حد تعادل برسد تا با روشن کردن کولر فشار کمتری به آن وارد شود .

هنگامی که کولر کار می کند - به خصوص در خودروهای کمتر از شش سیلندر - قدرت ماشین کاهش می یابد. در این شرایط از حرکت با سرعت بالا به خصوص در مسیرهای طولانی خودداری کنید و بی جهت پدال گاز را فشار ندهید. در غیر این صورت نه تنها فشار بیشتری به موتور خودرو وارد می کنید، بلکه مصرف سوخت را نیز افزایش می دهید.

 هنگام رانندگی در ترافیک شدید یا بالا رفتن از تپه های شیب دار، بهتر است کولر را برای چند دقیقه خاموش کنید یا از تنظیمات پایین تری استفاده کنید، زیرا در این شرایط معمولاً موتور خودرو تحت فشار بیشتری قرار می گیرد.

 هنگامی که کولر در حال کار است، حرکت با پنجره های باز توصیه نمی شود. بستن پنجره ها فشار کمتری به کولر وارد می کند و باعث کاهش قابل توجه مصرف سوخت می شود. علاوه بر این، اگر حتی یک پنجره باز باشد، هوای خنک داخل خودرو به راحتی و به سرعت از بین می رود.

روش های نگهداری سیستم کولر

شیشه نصب شده در قسمت بالایی کپسول ذخیره و خشک کن گاز جهت مشاهده عبور گاز در مدار گاز سیستم می باشد. زمانی که گاز مایع به اندازه کافی در مدار وجود داشته باشد، مایع سفید پرفشار با حباب های فراوان در حال عبور از زیر شیشه دیده می شود. اگر فقط حباب ها را همراه با فوم کم فشار می بینید، گاز مایع به اندازه کافی در سیستم وجود ندارد و اگر حباب و مایع سفید در مدار مشاهده نشد، سیستم کولر شما بدون گاز است.

درصورتی که کولر خودرو گاز ندارد یا گاز آن کمتر از حد معمول است از روشن کردن آن خودداری کنید. در صورت عدم رعایت این موضوع، کمپرسور کولر آسیب می بیند.هنگام شارژ گاز، مطمئن شوید که گاز سیستم کولر شما با گاز دیگری مخلوط نشده باشد و همیشه از گازی استفاده کنید که با سیستم کولر خودرو شما سازگار است.

 مطمئن شوید که لوله تخلیه اواپراتور مسدود نشده باشد. در این صورت، آب جذب شده توسط اواپراتور به داخل خودرو نشت می کند. مطمئن شوید که سیستم کولر خودرو هنگام استارت زدن خاموش است. قبل از روشن کردن سیستم، بهتر است اجازه دهید موتور ماشین کمی گرم شود.سیستم کولر خودرو را در دور و دور موتور بالا روشن نکنید. بهترین زمان برای راه اندازی سیستم قبل از رانندگی یا با سرعت بسیار پایین است. البته خاموش کردن سیستم خنک کننده با هر سرعتی بی خطر است و هیچ خطری ایجاد نمی کند.

 انواع گازهای موجود برای کولر خودرو

اولین گازی که برای کولرهای ماشین استفاده شد R11 بود. در آن سال ها انواع محدودی از خودروها به کولر مجهز می شدند و به همین دلیل این گاز قابل استفاده نبود. نسل بعدی که جایگزین R11 شد R12 نام داشت و تا سال 1992/1371 برای تمامی محصولات تولید شده استفاده می شد. این گاز به دلیل خواص حرارتی و ترمودینامیکی مطلوبی که داشت هیچ اثر شیمیایی بر فلزاتی مانند آلومینیوم، مس، آهن، فولاد و ... نداشت و به راحتی با روغن های معدنی قابل استفاده بود. این گاز پس از مدت ها به دلیل تاثیر مخربی که بر محیط زیست داشت از چرخه فعالیت خارج شد. بعد از آن نوبت به گاز R134a رسید. گاز ایمن با خاصیت جذب و انتقال سریع حرارت. این گاز غیر قابل اشتعال و غیر سمی است و در مجاورت سرما پایداری شیمیایی و حرارتی خوبی از خود نشان می دهد. همچنین R134a هیچ واکنشی به لایه اوزون ندارد، اما مانند نسل های قبلی خود در صورت انتشار در هوا باعث گرم شدن کره زمین می شود، البته مقدار آن بسیار کمتر از نمونه های قبلی است.